KOŚCIOŁY RZYMSKO-KATOLICKIE BAZYLIKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ANIELSKIEJ Pan i Dąbrowy Górniczej i Matki Zagłębia dawniej - KOŚCIÓŁ p.w. Świętego Aleksandra P.M |
||||
* RELIGIA < KOŚCIOŁY KATOLICKIE |
||||
* SPIS < STRONA
GŁÓWNA
< NOWOŚCI |
||||
|: KOŚCIÓŁ p.w. Św. Aleksandra P.M. |: BAZYLIKA Matki Boskiej Anielskiej |: TABLICE PAMIĄTKOWE |: WWW |
||||
- |
KOŚCIÓŁ p.w. Świętego
Aleksandra P.M. |
||||||||||||||||||||||||
Został wybudowany w miejscu, gdzie znajdowała się kapliczka pochodząca z 1863 roku. W dniu 29 lipca 1875 roku, założono kamień węgielny pod budowę kościoła, którego głównym budowniczym był ks. Grzegorz Augustynik. Był to pierwszy kościół na terenie wsi Dąbrowa, w centrum ówczesnej osady, pomiędzy koloniami Reden i Huta Bankowa. 18
października 1885 roku, konsekrował go biskup kielecki
Tomasz Teofil Kuliński oraz wydzielił parafię p.w.
Św. Aleksandra z parafii macierzystej. Erygował
parafię 5 lutego 1891 r.. Pierwszym proboszczem został
ks. Józef Dutkiewicz. |
||||||||||||||||||||||||
- |
||||||||||||||||||||||||
BAZYLIKA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI
PANNY ANIELSKIEJ |
||||||||||||||||||||||||
Kamień węgielny pod budowę kościoła założono 02 sierpnia 1898 roku. Poświęcił go dziekan będziński, ksiądz Leopold Dobrzański. Wybudowany według projektu Józefa Stefana Pomian-Pomianowskiego, w stylu neogotyckim, halowym, z poprzeczną kaplicą św. Aleksandra (dawnym kościołem). Kościół posiada układ trójnawowy z dwoma transeptami, trzema wieżami w fasadzie zachodniej i dwiema bocznymi. Powstała świątynia o wymiarach: długość 68 m., szerokość 30 m., wysokość wewnątrz 30 m. i wieżach. Wieża główna o wysokości 83,5 m (86 m. z krzyżem) jest dominującym elementem w krajobrazie miasta i sprawia imponujące wrażenie. Zakończona jest stalowym chełmem pokrytym blachą miedzianą. Wewnątrz wieży głównej znajduje się kilka poziomów. Najwyższym jest pomost widokowy z balkonami, z których można podziwiać przepiękną panoramę miasta. Nieco poniżej znajduje się pomost, na którym najważniejszym (dzisiaj już nie używanym) elementem, jest skrzynia z piaskiem, mająca za zadanie wyhamowanie ogromnych wag zegara w przypadku urwania się któregoś z elementów. Oryginalne ciężarki wag niestety zaginęły w niewyjaśnionych okolicznościach. Zastosowano elementy zastępcze, by zegar mógł pracować. Następnym poziomem jest pomost zegarowy. Znajduje się tutaj mechanizm, który został przywieziony z zachodniej części kraju. Jest to stary mechanizm, który po renowacji odrzerza czas do dzisiaj. Poprzednio raz na tydzień za pomocą korby, trzeba było nakręcić zegar, czyli podnieść pod strop trzy ciężkie wagi. Takie jednorazowe nakręcenie wystarczało na tygodniowe działanie. Obecnie jest zastosowany nowoczesny układ elekroniczny, dbający o poprawne wskazywanie godziny. Kolejnym pomostem jest dzwonnica. Oryginalnie był tu komplet dzwonów spiżowych z 1934 roku, podobno ofiarowanych przez stoczniowców z Gdyni, jednak w wyniku działań wojennych, Niemcom udało się część dzwonów zdjąć i wywieżć. Do dzisiaj możemy słuchać jednego z nich o imieniu "STEFAN". Obok wiszą stalowe dzwony odlane w Hucie Bankowa w 1947 roku. Całość konstrukcji dzwonnicy wykonana jest z drewnianych podpór oraz metalowych zawiesin. Od kilku lat słyszalne przez nas bicie dzwonów, to efekt elektronicznych młotków, które uderzają w ich płaszcze. Wszystkie dzwony są kompletne (posiadają dusze). Następnym pomostem, jest kolejny poziom balkonowy. Tarasy widokowe są mniej więcej na wysokości 2/3 wysokości wież bocznych. Schodzimy na poziom stropu bazyliki. To typowa gotycka konstrukcja. Elementy dachu pokrywajacego budynek bazyliki nie opierają się na kopułach, leczna specjalnie opracowanych podporach drewnianych. Sklepienia kopół tworzą niezależną konstrukcję, na które nie działają żadne siły nacisku przenoszone poprzez konstrukcję dachu. Na tym poziomie znajdują się również przejścia do obydwu wież bocznych. Najniższą częścią wieży głównej, jest wejście krętymi solidnymi schodami na balkon chóru. Wracamy z wieży do historii Bazyliki. Budowę kościoła ukończono w 1900 roku po siedmiu latach. W 1901 roku utworzono w nim parafię Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie. Brevem Papieża Leona XIII z 19 marca 1901 roku, dzięki osobistej wyprawie księdza Augustynika do Rzymu, kościół był agregowany do bazyliki, ze wszystkimi należnymi jej odpustami i przywilejami. Od tej pory kościół nosi nazwę probazyliki. Chronologicznie jest to pierwsza po Katedrze Wawelskiej bazylika na ziemiach Polski. 16 marca 1902 r. dąbrowska bazylika otrzymała przywilej obchodzenia odpustu: Porcjunkuli - 3 maja, w uroczystość św. Aleksandra, patrona pierwszego kościoła, 13 listopada - w dzień wspomnienia św. Stanisława Kostki i 2 sierpnia - w święto Matki Bożej Anielskiej. W 1904 roku została umieszczona w ołtarzu głównym, koronowana figura Matki Boskiej Anielskiej, słynnej łaskami (170 cm. wysokości), wyrzeźbiona w 1901 roku z drewna cyprysowego przez Baltazara J. Proszowskiego. Figura ta jest centralną częścią ołtarza głównego. Obok ołtarza głównego znajdują się rzeźby św. Rozalii i św. Antoniego z Padwy. Kościół został odnowiony w 1910 roku przez Piotra Nizińskiego z Krakowa, według projektu Tetmajera, dzięki środkom pochodzącym z ofiar złożonych przez oficjeli Kolei Wiedeńskiej, w oryginalnej formie, dzięki zachowanym wzorom. 29 września 1912 roku, kościół został konsekrowany przez biskupa kieleckiego Augustyna Łosińskiego. Na pamiątkę otrzymania odpustu Porcjunkuli ks. Grzegorz Augustynik w 1913 roku wybudował kaplicę obok bazyliki, gdzie został pochowany po śmierci w 1929 roku. We wnętrzu znajduje się pierwszy obraz Matki Boskiej Anielskiej z dużego ołtarza kościoła św. Aleksandra. Oprócz ołtarza głównego, wewnatrz znajdują się dwa ołtarze boczne: św. Barbary i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obok prezbiterium jeszcze inne dwa ołtarze: NMP Różańcowej św. Józefa. Parafia posiadała cmentarz położony w sąsiedztwie lasu zagórskiego. Inż. Hube, dr. Piwowar, Kozłowski, Miętka, to niektórzy z pochowanych na tej nekropoli. Ich nagrobki można odnaleźć na starym cmentarzu. Obecnie nadzoruje główny cmentarz w mieście przy ulicy 11-go Listopada. Kościół został gruntownie odnowiony w 1952 roku. Polichromie odnowił artysta malarz Wacław Pużyński, według oryginalnych zachowanych kartonów. W 1957 r. na prośbę ks. prob. Jana Domarańczyka Matka Boża została ogłoszona, dekretem prymasa Polski ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, patronką miasta Dąbrowy Górniczej. W 1968 r. nadszedł czas uroczystej koronacji łaskami słynącej figury Matki Bożej Anielskiej. Koronacja odbyła się za zezwoleniem Ojca Świętego Pawła VI, 19 maja 1968 roku. Korony papieskie na skronie Jezusa i Maryi nałożyli: kard. Stefan Wyszyński - prymas Polski, kardynał Karol Wojtyła - ówczesny metropolita krakowski (późniejszy Papież Jan Paweł II), przy licznym udziale biskupów z całej Polski, księży i wiernych z Zagłębia i Śląska. Opis tego historycznego wydarzenia zapisany jest w dokumencie spisanym przez ks. Wajznera. "Wiara zagłębiowskiego ludu, zginającego kolana przed słynącą łaskami figurą Matki Bożej Anielskiej w kościele parafialnym w Dąbrowie Górniczej skłoniła księdza biskupa ordynariusza do podjęcia starań u Stolicy Apostolskiej o łaskę koronacji wspomnianej figury". Dokument kończą słowa: "Poszedł zagłębiowski lud do swoich domów, a Matka Anielska swym wzrokiem odtąd nam towarzyszy w doli i niedoli codziennych trudów". Od 1996 roku, Dąbrowska bazylika jest wpisana w rejestr zabytków. Czasy stalinowskie, budowa Huty Katowice i tak zwanej trasy "gierkówki" przyczyniły się do dużego zniszczenia bazyliki i otoczenia wokół niej. Zniszczone zostało kute ogrodzenie, plac wokół kościoła zabrano pod trasę szybkiego ruchu, co destrukcyjnie wpływa na stan bazyliki. Od kilku lat trwa gruntowny remont bazyliki. Samo postawienie olbrzymich rusztowań trwało pół roku. Po kolei remontowane są poszczególne części bazyliki. Prowadzone są prace na wysokości przy wymianie starej cegły. Odrestaurowano prezbiterium i ołtarz główny, a także odnowiono polichromię w bocznych nawach kościoła. 19 maja 2007 roku odbyła się I Diecezjalna Pielgrzymka Mężczyzn do Sanktuarium NMP w Dąbrowie Górniczej. Gospodarz Bazyliki, ks. kanonik Andrzej Stasiak przypomniał, że w tym samym miejscu 39 lat wcześniej, koronacji figury Najświętszej Marii Panny dokonali prymas kard. Stefan Wyszyński i bp krakowski Karol Wojtyła (późniejszy papież Jan Paweł II). Uroczystość rozpoczęła się od konferencji prowadzonej przez ks. dr hab. Mariana Dudę z Papieskiej Akademii Teologicznej. Wygłosił on odczyt pt. "Duszpasterska działalność Ks. Grzegorza Augustynika". Mszę św. odpustową odprawił Biskup Sosnowiecki ks. dr Adam Śmigielski. 3-go maja 2008 roku miało miejsce odsłonięcie tablicy upamiętniającej Kardynała Karola Wojtyłę oraz Kardynała Stefana Wyszyńskiego, którzy 40 lat temu dokonali koronacji figury Matki Boskiej Anielskiej w tutejszej Bazylice. Rozpoczęcie uroczystości miało miejsce o godzinie 12-tej. Po zakończeniu mszy świętej, Gospodarz Bazyliki, ks. kanonik Andrzej Stasiak, dokonał poświęcenia tablicy, ufundowanej przez Dąbrowski Oddział UPR. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele Dąbrowskiego Oddziału Unii Polityki Realnej, przedstawiciele władz Dąbrowy Górniczej oraz liczni goście i parafianie. GALERIA Z PRZEGLĄDARKA 18-go maja 2008 roku w Bazylice Matki Boskiej Anielskiej odbyła się uroczysta msza święta o godzinie 12.00 w dniu jubileuszu 40-lecia koronacji łaskami słynącej figury NMP Anielskiej 1968-2008. Po mszy odbuła się druga Diecezjalna Pielgrzymka Mężczyzn. W uroczystościach wzieli udział: Prymas Polski - ks. kard. Jozef Glemp, ks. bp Adam Śmigielski SDB, Przedstawiciele Parlamentu RP, Władz Wojewódzkich, Sejmiku Śląskiego, Władze Dąbrowy Górniczej oraz liczni goście i parafianie. GALERIA Z PRZEGLĄDARKA Uroczystości jubileuszowe 100-lecia KONSEKRACJI BAZYLIKI MNIEJSZEJ NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej. 13 pażdziernika 2012 roku o godzinie 19.00, obchody stulecia poświęcenia bazyliki uświetnił koncert Chóru Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk". W repertuarze znalazły się pieśni religijne, a także utwory ludowe. W niedzielę 14 października 2012 roku o godzinie 12.00 rozpoczęły się główne Uroczystości jubileuszowe 100-lecia KONSEKRACJI BAZYLIKI MNIEJSZEJ NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej. Odprawiona została uroczysta msza święta, w której uczestniczył biskup sosnowiecki ks. dr Grzegorz Kaszak. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. parlamentarzyści z regionu oraz samorządowcy. Witając szczelnie wypełniających kościół wiernych kustosz Sanktuarium ks. kan. Andrzej Stasiak podkreślał, że "dzisiaj znajdujemy się w tej świątyni aby uczcić naszych przodków, ale również wsłuchać się w mowę tych ścian, naczyń liturgicznych, konfesjonałów, ołtarzy, jako spadkobiercy tej spuścizny. Świątynia w sposób szczególny mówi o wierze tych, którzy ją wznosili i składali na nią ofiary. Mówi o tym, że człowiek nie samym chlebem żyje. Do pełnego życia (...) potrzebna jest także strawa duchowa, o której przypomina nam ta świątynia." W swojej homilii Ksiądz Biskup Grzegorz Kaszak przypomniał, że świątynia imponować może nie tylko monumentalną architekturą czy wystrojem wnętrza, ale przede wszystkim tym, że "tutaj człowiek przez 100 lat otrzymywał wsparcie w trudnych chwilach. Tutaj przychodził prosząc o pomoc i dziękując za otrzymane łaski. Tutaj otrzymywał, za pośrednictwem Matki Bożej Anielskiej, potrzebne siły i energię, aby pokonywać trudności i przeszkody oraz wśród zawiłych i skomplikowanych ścieżek życia znaleźć tę, która prowadzi do Nieba". Biskup podkreślił, że jubileusz to także okazja do wdzięczności Bogu za budowniczego świątyni - ks. prał. Grzegorza Augustynika. To on "pragnął, aby serca ludu zwróciły się do tej Przemożnej Pani, oraz aby ona otaczała z tego miejsca płaszczem opieki ludzi i rodziny, przybyłe z różnych zakątków Polski". Wskazywał także, że siłą Maryi była jej bezgraniczna wiara, która może nam przewodzić w rozpoczynającym się Roku Wiary. W procesji z darami zostały przyniesione do ołtarza szaty i naczynia liturgiczne, stanowiące trwałe pamiątki niezwykłego jubileuszu. Na zakończenie Mszy św., w krótkim wystąpieniu prezydent Dąbrowy Górniczej Zbigniew Podraza zastanawiał się "czym byłaby Dąbrowa bez bazyliki?" i wskazywał, że świątynia stała się jej nieodłącznym elementem - "rosła wraz z Dąbrową, została wzniesiona dzięki ofiarności mieszkańców, dzięki wytrwałości prałata Grzegorza Augustynika. Stała się symbolem miasta", ale także "symbolem trwałości, fundamentem na którym można się oprzeć.". Dodał także, że "Matka Boska Anielska, patronująca bazylice, to opoka, u której wiele osób szuka wsparcia, zanosi do niej prośby, odnajduje duchową siłę". Mszę poprzedził wykład o historii sanktuarium, który wygłosił Czesław Ryszka. W pażdzierniku 2012 roku z inicjatywy grupy radnych (Zbigniewa Łukasika, Krzysztofa Tamborka i Ryszarda Harańczyka) podczas sesji Dąbrowskiej Rady Miejskiej jednogłośnie podjęto decyzję o pośmiertnym przyznaniu honorowego obywatelstwa miasta Dąbrowy Górnicza ks. Grzegorzowi Augustynikowi. Ogłoszono to 11 listopada 2012 roku podczas mszy odprawionej w bazylice Matki Bożej Anielskiej w ramach obchodów Święta Niepodległości. Na ręce obecnego kustosza dąbrowskiej bazyliki, ks. Andzreja Stasiaka, akt nadania tytułu przekazali Prezydent MIasta, Pan Zbigniew Podraza oraz Przewodnicząca Rady MIejskiej, Pani Agnieszka Pasternak. Galeria "WITRAŻE w BAZYLICE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ANIELSKIEJ" Galeria "OBRAZY w BAZYLICE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ANIELSKIEJ" |
||||||||||||||||||||||||
- |
||||||||||||||||||||||||
TABLICE PAMIĄTKOWE |
||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||
- |
||||||||||||||||||||||||
VIDEO GALERIA |
||||||||||||||||||||||||
|
DĄBROWA GÓRNICZA - CENTRUM Panorama miasta z wieży głównej Bazyliki MBA |
|||||||||||||||||||||||
|
DĄBROWA GÓRNICZA - CENTRUM Historia bazyliki NMP Anielskiej. ks. Tomasz Zmarzły, wikariusz par. NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej opowiada o historii parafii - relacja telewizyjna. |
|||||||||||||||||||||||
|
DĄBROWA GÓRNICZA - CENTRUM 40 rocznica koronacji obrazu NMP Anielskiej - Relacja telewizyjna z uroczystości 40 rocznicy koronacji obrazu NMP Anielskiej 18 maja 2008 w Dąbrowie Górniczej. |
|||||||||||||||||||||||
|
DĄBROWA GÓRNICZA - CENTRUM BAZYLIKA NMP Anielskiej - Uroczyste odsłonięcie Cudownej Figury Łaskami Słynącej NMP Anielskiej podczas ceremonii Odpustu Porcjunkuli. |
|||||||||||||||||||||||
- |
||||
INTERNET |
||||
www.nmpanielska.pl |
BAZYLIKA MATKI BOSKIEJ ANIELSKIEJ |
|||
aktualizacja: środa, 13 marzec 2013.
Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie
wyłącznie za zezwoleniem autora.