-

	CHMIELEWSKI Zenon
ur. 00.00.0000 w zm. 00.00.0000 w	Adwokat dąbrowski, którego kancelaria w 1938 roku mieściła się przy ulicy Sobieskiego 7. Prywatnie przyjaciej Władysława Broniewskiego. Odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata wraz z Małżonką Barbarą (1987). Przyczynił się do zainteresowania władz miejskich pozostałościami dawnego cmentarza żydowskiego w Dąbrowie Górniczej. Dzięki niemu udało się uratować elementy 21 nagrobnych macew, które zostały ułożone wokół powstałego obelisku upamietniającego miejsce po dawnym cmentarzu. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 19-go sierpnia 1993 roku w obecności władz miejskich i gości z Izraela.

	CHOROSZEWSKI Wincenty, Ignacy
ur. 16.02.1845 w Wilnie zm. 18.01.1901 w Suchedniowie	Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Inżynier, podróżnik, górnik i działacz społeczny. Ukończył gimnazjum wileńskie (1859) i Instytut Górnicztwa w Petersburgu (1866). W latach 1866 - 1876 pracował w Dąbrowie. Został naczelnym zawiadowcą huty "Bankowej". Współpracował w redagowaniu "Przeglądu Technicznego". Był jednym z inicjatorów utworzenia w Dąbrowie Szkoły Górniczej oraz jej zwierzchnikiem z ramienia Rządowych Zakładów Górniczych. W 1876 r. wyjechał na Kaukaz i na Syberię, gdzie do 1882 r. prowadził badania geologiczne w ramach ekspedycji. W 1883 został kierownikiem w Zakładach Górniczych w Suchedniowie, a od 1895 zarządzał górnictwem i hutnictwem Kongresówki. Przyczynił się do rozbudowy przemysłu hutniczego i wydobywczego w Królestwie Polskim. Uczestniczył w rozbudowie uzdrowisk Ciechocinek i Busko Zdrój. W kościele Matki Boskiej Anielskiej wmurowano poświęconą mu tablicę pamiątkową.

	CIEPLAK Jan
ur. 17.08.1857 w Dąbrowie zm. 17.02.1926 w Passaic (New Jersey - USA)	Urodził w ówczesnej wsi Dąbrowa w powiecie będzińskim jako syn Jacentego Cieplaka, górnika z kolonii Reden i Julii z Bugajskich. Ochrzczony 23.08.1857 w kościele św. Trójcy w Będzinie, otrzymując imię Jan Chrzciciel. Arcybiskup nominat wileński, sufragan mohylewski, Sługa Boży Kościoła katolickiego. W latach 1869-1873 uczył się w gimnazjum w Kielcach, a następnie studiował w tamtejszym seminarium duchownym, które ukończył w 1878, by podjąć dalszą naukę w tym kierunku w Akademii Duchownej w Petersburgu. Święcenia kapłańskie otrzymał 24.07.1881 r.. Został adiunktem na tejże akademii, wykładał archeologię biblijną, liturgię, teologię moralną, uczył też śpiewu kościelnego. W 1901 otrzymał stopień doktora teologii za rozprawę De momento, quo transsubstantiatio in Augustissimo Missae Sacrificio peragitur. 7.12.1908 roku został w Petersburgu konsekrowany na sufragana mohylewskiego, a od 6.08.1914 jest administratorem archidiecezji mohylewskiej. Po rewolucji lutowej w 1917 uczestniczył w posiedzeniach Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego. 29.04.1919 roku został arcybiskupem tytularnym Ochrydy. Jako najstarszy rangą przedstawiciel kościoła rzymskokatolickiego w ZSRR był dwukrotnie aresztowany w latach 1920 i 1922. W dniach 21-26.03.1923 sądzono go w Moskwie na procesie pokazowym. Wraz z 14 innymi duchownymi został skazany na karę śmierci za "podżeganie do buntu poprzez przesądy religijne". Pod naciskiem światowej opinii publicznej i po ostrzeżeniu ze strony rządu polskiego wyrok zamieniono na 10 lat więzienia. W 1924 wydalono go z ZSRR i przez Rygę udał się 12.04.1924 roku do Polski. Odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (1925). Udał się do Nowego Jorku (listopad 1925 r.), gdzie spotkał się między innymi z ówczesnym Prezydentem Stanów Zjednoczonych. 14.12.1925 roku został wyznaczony na arcybiskupa Wilna, zmarł jednak przed objęciem stanowiska w Passaic (New Jersey - USA). 16.03.1926 roku został pochowany w katedrze wileńskiej. W pogrzebie uczestniczył Prezydent RP Stanisław Wojciechowski. Od 23.06.1952 roku w Rzymie toczy się proces przygotowawczy do beatyfikacji Sługi Bożego Jana Cieplaka.

	CIEPLAK Julian
ur. 00.00.0000 w zm. 00.00.0000 w	W 1914 roku był sołtysem kolonii Reden.

	CIEPLAK Zygmunt
ur. 06.04.1890 w Dąbrowie zm. 22.02.1942 w Mauthausen-Gusen	Ukończył szkołę elementarną i gimnazjum nauczycielskie w Ursynowie. Jeden z nauczycieli dąbrowskich. Od 1911 roku w zawodzie a od 1915 kierownik szkoły w Dąbrowie. Od 1914 roku związany z PPS. Studiował na wolnej Wszechnicy Polskiej, zorganizowanej przez Towarzystwo Kursów Nauczycielskich. W 1917 roku został aresztowany jako uczestnik strajku nauczycielskiego. Działał w Robotniczym Klubie Sportowym "Zagłębie" i Towarzystwie Uniwersytetu Robotniczego. Aresztowanych po strajku w 1917 roku, który objął swym zasięgiem cały teren austriackich władz okupacyjnych. Podczas I wojny światowej organizował oddziały Milicji Ludowej. Od 1922 roku wybierany był do miejskich i okręgowych władz partii. Stopniowo awansował we władzach samorządowych i administracyjnych. Prezydent Dąbrowy Górniczej w okresie od 07.01.1928 r. do 28.01.1929 roku. Będąc prezydentem pomagał w organizacji dąbrowskiego seminarum nauczycielskiego. Za jego kadencji uchwalony został obowiązek uczenia się młodzieży w wieku poniżej osiemnastego roku życia. Przywiązywał dużą wagędo do kształcenia. Podniósł płace nauczycielskie o 8 złotych za jedną godzinę tygodniowo. Współpracował ściśle z inżynierem Cezarym Uthke. Razem zakładali Zagłębiowski Oddział Inteligencji Socjalistycznej. Z Wiednia przywieźli projekty osiedla willowego. Osiedle to później realizował Uthke, będący budowniczym miejskim. Do wybuchu II wojny światowej pełnił także funkcję ławnika Zarządu Miasta. 1-go września 1939 roku wraz z Teofilem Trzęsimiechem i Janem Cupiałem, zorganizowali oddziały milicji, które miały zapobiegać szerzeniu się paniki wojennej. Aresztowany przez Niemców w lutym 1940 roku jako jeden z 40 zakładników. Początkowo więziony był w Sosnowcu. Zginął w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen.

	CIESIELSKI Józef
ur. 00.00.0000 w zm. 00.00.0000 w	Młynarz z Okradzionowa. Odkupił młyn nad rzeką Biała Przemsza od Skalskiego w XIX wieku. Młyn został zlikwidowany w latach 40-tych XX wieku.

	CIESZKOWSKI Józef Patrycjusz
ur. 08.03.1798 w Czubrowicach (powiat Racławice) zm. 12.06.1867 w Strzemieszycach Małych	Mieszkał w Strzemieszycach Małych. Szlachcic po ojcu Franciszku herbu Zerwijkaptur. Matką była Rozalia z Długoborskich. Polski górnik, naczelnik kopalń w Królestwie Polskim, odkrywca złóż surowców naturalnych w Zagłębiu Dąbrowskim, twórca pojęcia "Zagłębie Dąbrowskie". Absolwent gimnazjum w Opolu. Wychowanek akademii górniczej w Kielcach, gdzie przebywał w latach (1817-1820). W roku 1820 był asystentem inżynierii Dozorstwa Olkusko- Siewierskiego, w 1823 roku pracował w kopalni Galmanu w Sławkowie. Studiował również w uczelniach na Śląsku i w Anglii. W 1831 roku został zawiadowcą kopalń, a w 1834 roku awansował na następcę Szumana na stanowisku naczelnika w górnictwie dąbrowskim. Był na tym stanowisku 30 lat. Znakomity specjalista, kształtował polskie słownictwo fachowe z dziedziny górniczej. Wprowadzał w górnictwie dąbrowskim szereg unowocześnień. Do najważniejszych trzeba zaliczyć szyny żelazne z wagonikami ciągnionymi przez konie w transporcie chodnikowym, oraz wprowadzenie do użycia obudowy filarowej. Wprowadził wówczas innowacyjną metodę eksploatacji pokładów węgla zwaną dąbrowską lub zagłębiowską, polegającą na eksploatacji pokładów grubymi warstwami. Większość w Okręgu Zachodnim pokładów węgla została odkryta przez Cieszkowskiego, co dało podstawę do otwarcia nowych kopalń: "Cieszkowski" (1846), "Szuman" (1864), "Łabęcki" (1865), " Hieronim"(1867), " Nowa"( 1867). Cieszkowski odkrył trzy pokłady, z których węgiel był wykorzystywany do produkcji koksu stosowanego w Hucie Bankowej. Cieszkowski rozbudował znacznie kopalnię "Ksawery". Swoje spostrzeżenia i wyniki badań opublikował w raporcie, w którym m.in. zamieszczony jest opis kopalni galmanu " Anna" w Strzemieszycach Małych, " Leonidas" koło Sławkowa oraz płuczki galmanu "Strzemieska" i "Bobrek". Około 1850 roku wprowadził pojęcie "Zagłębie Dąbrowskie", które określało charakter regionu gospodarczego z przewagą górnictwa i hutnictwa. Wprowadził do polskiego języka technicznego wiele nowych słów w miejsce powszechnie używanych słów niemieckich jak np. nakład, pokład, przecinka, pokład, pochylnia lub włam. Współdziałał przy budowie domów dla robotników. Przyczynił się do założenia szkół dla dzieci górników w Niemcach (obecnie Klimontów) i na Ksawerze (dzielnica Będzina). Działalność Cieszkowskiego została doceniona przez Senat Wolnego Miasta Krakowa, który zapraszał go do prac merytorycznych nad założeniami ustawodawstwa górniczego. Został pochowany w Strzemieszycach Małych. Przez wiele lat był zapomniany. Grób nie zachował się. Jego nazwisko nosiła kopalnia w Dąbrowie Górniczej, która działała w latach 1847-1873, a także szyb kopalni "Paryż" zlikwidowany w latach 90. XX wieku. W 2012 roku Sejmik Województwa Śląskiego jednogłośnie przegłosował uchwałę o przywróceniu pamięci oraz odpowiednim uhonorowaniu Józefa Cieszkowskiego. 8 lutego 2013 roku przy wejściu do Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej przy ul. Granicznej 21 odsłonięto tablicę pamiatkową poświęconą twórcy pojęcia "Zagłębie Dąbrowskie".

	CIESZKOWSKI Michał
ur. 27.09.1835 w Krzeczkowie zm. 03.07.1907 w	Cieszkowski z Cieszkowa v. Czeszkowa herbu Dołęga. Wraz z Ludwikiem Muenheimerem, wybudował teatr prywatny z cukiernią "Bagatela" w Dąbrowie przy ulicy Szosowej 1. Oddany do użytki 27.01.1903 roku. Teatr ten spłonął podczas I wojny światowej. Zmarł w wieku 71 lat.

	CIESZKOWSKI Teodor
ur. 30.03.1833 w Ochnówce na Wołyniu zm. 10.04.1863 w Leśniakach Broszęckich	Cieszkowski z Cieszkowa v. Czeszkowa herbu Dołęga. Kuzun Józefa Cieszkowskiego. Urodził się w dziedzicznym majątku Ochnówka, w pow. włodzimierskim na Wołyniu z ojca Stanisława i matki Henryki z hr. Krasickich. Studiował medycynę na Uniwersytecie kijowskim, skąd został relegowany. Wówczas udał się do Włoch i wstąpił w 1861 do założonej przez gen. Ludwika Mierosławskiego Polskiej Szkoły Wojskowej w Cuneo. Uczestnik Powstania Styczniowego 1863 roku. Wyróżniony za waleczność stopniem pułkownika, z powodu odniesionej rany pozostał na krótko w Dąbrowie jako komendant tego obszaru. Zorganizował nowy oddział powstańczy liczący 200 osób, za dobrze sprzedany śląskim kupcom cynk, zabrany z miejscowej huty Konstanty. 5 lutego wyruszył ze Sławkowa do Maczek. Zdobycznym pociągiem składającym się z 2 lokomotyw i 10 wagonów, powstańcy przejechali przez Ząbkowice i Dąbrowę do Sosnowca zwanego wówczas SOSNOWICAMI. Dowodząc kosynierami zdobył dworzec kolejowy w tym mieście, jednak został ranny w rękę. Na czele nowego 150 osobowego oddziału wyruszył natychmiast, ścierając się z wrogiem pod Siewierzem i w Koziegłowach. Dopiero 26 lutego 1863 roku we wsi Panki koło Częstochowy, silnie uzbrojone i liczebniejsze oddziały moskiewskie natarły na oddział CIESZKOWSKIEGO. 1 marca rozbił Rosjan pod Mrzygłodem. Następnie połączył się pod Pieskową Skałą z oddziałem gen. Mariana Langiewicza, który wyznaczył mu zadanie sformowania partii w okolicach Piotrkowa. 14 marca wszedł z oddziałemdo Radomska, skonfiskował 6000 tys. rubli, kilka koni i rozbroił 8 piechurów. Ścigany udał się w Wieluńskie, podążając w kierunku Radoszewic zniszczył mosty na Warcie w Działoszynie i w Lisowicach. W dniu 27 marca 1863 był goszczony przez Ludwika Niemojewskiego w dworze w Radoszewicach. Jego oddział liczył ok. 500 ludzi, w tym ok. 100 na koniach. Tutaj dopadła go rosyjska grupa pościgowa (2 roty piechoty i sotnia kozaków) dowodzona przez płk. Pisanko. Doszło do zaciętej walki, powstańcy wycofali się w kierunku Kiełczygłowa. 10 kwietnia pod Broszęcinem doszło do walki, w czasie której Cieszkowski został trafiony kulą w pierś. Wyniesiony z pola walki przez dwóch powstańców Peka i Szankowskiego został dobity w dworze w Leśniakach Broszęckich przez oficera rosyjskiego z garnizonu wieluńskiego kpt. Rafałowicza. Nie zachowała się jego mogiła. Rosjanie spalili dwór po uprzednim jego obrabowaniu.

	CIUK Edward
ur. 10.10.1909 w Łagiszy koło Będzina zm. 08.03.1995 w Warszawie	Geolog, specjalista geologii złóż węgli brunatnych oraz geologii trzeciorzędu na Niżu Polskim. Pochodził z rodziny kolejarskiej. Ukończył Wydział Górniczy Państwowej Szkoły Górniczej i Hutniczej im. Stanisława Staszica w Dąbrowie Górniczej (1934). Pracuje jako asystent nauczyciela od 1934 roku, a od 1937 jako wykładowca geologii w macierzystej szkole. Eksternistycznie zdał maturę ogólnokształcącą w gimnazjum w Sosnowcu. W 1938 rozpoczął naukę na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zamierzał studiować geologię i geografię. W 1939 został współpracownikiem Państwowego Instytutu Geologicznego. We wrześniu 1939 wziął udział w walkach odwrotowych Armii Kraków, jako plutonowy w Batalionie Obrony Narodowej. W tych walkach przeszedł od Zagłębia do Janowa Lubelskiego. Do roku 1943 pracje jako górnik dołowy w kopalni węgla kamiennego Mars, w Łagiszy, następnie jako kreślarz w biurze mierniczym Towarzystwa Górniczo-Przemysłowego Saturn. W kwietniu 1945 zgłosił się do reaktywowanego w Krakowie Państwowego Instytutu Geologicznego. Pracując w "Sztygarce", zgromadził rozproszone okazy geologiczne i dokonał ich ponownej klasyfikacji, uruchamiając po zakończeniu II wojny światowej Muzeum Geologiczne w DG. Został Honorowym Obywatelem Dąbrowy Górniczej. W roku 1947 przeniósł się do Warszawy. Do 1954 roku był kierownikiem Działu Węgli Brunatnych w Wydziale Węgli kierowanym przez Stanisława Doktorowicz-Hrebnickiego. W 1951 rozpoczął prace rozpoznawcze i poszukiwawcze złóż węgla brunatnego w Polsce. W 1954 objął stanowisko kierownika Zakładu Złóż Węgli, zamienionego później na Zakład Geologii Złóż Węgla Brunatnego, którym kierował do 1978. W 1955 uzyskał dyplom ukończenia Akademii Górniczo-Hutniczej, na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym. W 1956 za wybitne osiągnięcia zawodowe został mianowany docentem w Instytucie Geologicznym w Warszawie. Stanowisko i tytuł naukowy profesora nauk przyrodniczych uzyskał w 1972. Przeszedł na emeryturę w 1979, nadal pracując jako konsultant naukowy. Otrzymał: Srebrny Krzyż Zasługi (1952), Złoty Krzyż Zasługi (1954), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1960), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Państwa Polskiego (1970), Order Sztandaru Pracy II klasy (1977), Medale[edytuj]Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955), Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974), Medal Górnictwa w 1000-lecie Państwa Polskiego (1962), Medal 50-lecia Instytutu Geologicznego (1970), Odznaka Przodownika Pracy Socjalistycznej (1970), Odznaka Geologa (1970), Odznaka Zasłużonego Przodownika Pracy Socjalistycznej (1971), Złota Odznaka Zasłużonego dla Województwa Wrocławskiego (1971), Złota Odznaka Zasłużonego Pracownika Państwowego Instytutu Geologicznego. Spoczywa na cmentarzu Warszawa - Brudno.

	CUPIAŁ Jan Tadeusz
ur. 20.05.1882 w Mijaczowie powiat Zawiercie zm. 30.03.1941 w KL Dachau	Działacz robotniczy, pseudonim "Franek". Jego ojcem był Józef Cupiał, rzemieślnik, a matką Maria z domu Bielecka. Oboje rodzice byli uczestnikami powstania styczniowego 1863 roku. Jan ukończył 3-klasową szkołę przyfabryczną przy odlewni w Myszkowie. Po ukończeniu szkoły w 1894 roku podjął pracę w odlewni braci Baurertz w Myszkowie jako giser. W 1902 roku zapisuje się do PPS. W 1905 roku został zwolniony z pracy za działalnosć polityczną. W czasie rewolucji 1905 roku, brał czynny udział w organizowaniu demonstracji w Zawierciu i okolicach. Groziło mu aresztowanie, dlatego opuszcza okolice Myszkowa i udaje się do Galicji. Pracuje w różnych fabrykach. Kraków, Wiedeń, Morawska Ostrawa i Witkowice na Śląsku Cieszyńskim. Zostaje członkiem PPS-Frakcja Rewolucyjna, PPSD Galicji i Śląska Cieszyńskiego oraz Związku Metalowców. W 1909 roku wrócił do Myszkowa, gdzie zostaje aresztowany i osadzony na 5 miesiecy w będzińskim areszcie śledczym. W trybie administracyjnym skazany na bezterminowe zesłanie do guberni połtawskiej. Po przybyciu uzyskał legalny paszport od miejscowych władz i wyjeżdża do Rygi, gdzie mieszka do 1913 roku z przerwą na działąność partyjną na Krymie i Kaukazie w roku 1911. W latach 1913-15 zostaje delegatem robotników w fabryce metalowej w Kerczu na Krymie. W latach 1915-18 pracował w fabryce parowozów w Charkowie, a po rewolucji lutowej 1917 był tam członkiem Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich oraz przewodniczącym charkowskiego Komitetu PPS-Frakcji Rewolucyjna. W latach 1918-19 uzyskał członkostwo Komisariatu Narodowościowego ds. Polskich, gdzie jest organizatorem i kierownikiem przytułku dla polskich sierot. Wraca do kraju w czerwcu 1919 roku. Przez cały okres międzywojenny jest sekretarzem OKR PPS Zagłębia Dąbrowskiego, reprezentantem tego okręgu na Kongresy PPS: XVII (1920), XVIII (1921 - wybrany do Centralnego Sądu Partyjnego), XIX (1923/24 - wybrany na zastępcę członka RN), od XXII Kongresu (1931) czł. RN PPS. W latach 1920-22 pełni funkcję prezesa Rady Miejskiej, a od 1925 jest radnym miejskim w Dąbrowie Górniczej. Zostaje parlamentarzystą. Poseł na Sejm I kadencji w latach 1922-27 oraz Senator RP III kadencji 1930-35. W latach 1935-39 był wiceprezydentem miasta Dąbrowa Górnicza. Działał w kooperatywach robotniczych, Związkach Robotniczych Spółdzielni Spożywców, Stowarzyszeniu byłych Więźniów Politycznych. Z jego inicjatywy w latach 1922-28 zbudowano w Dąbrowie Górniczej Dom Ludowy (późniejsze kina Bajka) z nowoczesną salą kinową. Administrował pisma PPS "Wiadomości Zagłębia" i "Górnik". Odznaczony Krzyżem Niepodległości w 1937 rku. Od czerwca 1939 roku jest uczestnikiem dywersyjnej akcji konspiracyjnej "Okrzeja-Odra". W czasie II wojny światowej tworzył "trójki bojowe". Działał w Gwardii Ludowej PPS-WRN. Aresztowany przez niemckie gestapo 21.02.1940 roku, zwolniony i ponownie aresztowany 12 lub 14.04 1940. Trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau (nr obozowy 3352), gdzie zginął 30.03.1941. Patron ulicy na Korzeńcu (dzielnica w Dąbrowie Górniczej), Jan Cupiał to pierwowzór postaci sekretarza Drążki w powieści "Czarne skrzydła" J. Kadena-Bandrowskiego.

	CYGROŃ Marek
ur. 00.00.0000 w Dąbrowie Górniczej	Ukończył Politechnikę Śląską w Gliwicach uzyskując tytuł mgr inż. mechanika. Wiceprezes zarządu w prywatnej firmie PPH "Elma-Plast" sp. z o.o. Jest członkiem Rady Zagłębiowskiej Izby Gospodarczej. Zastępca Prezydenta Miata Dąbrowa Górnicza w okresie od 11.11.2002 do 07.07.2003 roku. Radny Miasta Dąbrowa Górnicza. Członek Zarządu PiS w Okręgu Sosnowiec, Komitety terenowe PiS, powiat dąbrowski (grodzki)

	CZARNIECKI (ksiądz)
ur. 00.00.0000 w zm. 00.00.0000 w	Ksiądz parafii w Będzinie, który dojeżdzał do kapliczki św. Marka w Dąbrowie, by tam odprawiać msze swięte. Przypisuje się mu przebudowę kaplicy z drewnianej na murowaną, po Powstaniu Styczniowym 1863 roku, którego był czynnym uczestnikiem jako zaprzyjaźniony kapelan oddziałów Teodora Cieszkowskiego, podczas jego pobytu w Dąbrowie.

Aktualizacja : środa, 03 kwiecień 2013.

Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie wyłącznie za zezwoleniem autora.
Materiał oraz zdjęcia zebrał i opracował: DARIUSZ NOWAK ( nddg ).