-

REWOLUCJA 1905 - 1907 r.
		* HISTORIA
		* SPIS < STRONA GŁÓWNA < NOWOŚCI

		3-go lutego 1905 roku robotnicy fabryk Sosnowca na wiecu, podjęli decyzję o przerwaniu pracy i marszu w kierunku Dąbrowy. Marsz ten miał na celu przekonanie robotników dąbrowskich fabryk, by ci przyłączyli się do strajku. Do maszerujących przyłączali się robotnicy kolejno mijanych fabryk i zakładów. Szeregi manifestantów zostały rozszerzone przez robotników kopalni "Koszelew" i "Paryż". Demonstranci dotarli do huty "Bankowej". Czekali już na nich robotnicy, którzy już wcześniej powyłączali maszyny i czekali. Przyłączyli się do maszerujących. Strajkujący dotarli do kopalni "Reden" i szybu "Mortimer".
		- Pierwszy wiec odbył się już 3-go lutego na placu przed Szkołą Górniczą. W trakcie zamieszek został zabity F. Domański. Po upływie trzech dni, do strajku przyłączyły się już prawie wszystkie fabryki dąbrowskie. Oprócz robotników, w strajku biorą udział również uczniowie dąbrowskich szkół: "Szkoły Realnej" i "Szkoły Górniczej". To właśnie uczniowie tej ostatniej, stali na czele ruchu rewolucyjnego w Dąbrowie. Władze carskie odnotowały nazwiska 90-u uczniów biorących czynny udział w zajściach.
		Od 1-go marca fabrykanci chcąc złamać demonstrantów, odmawiają wydawania kartek na chleb i nie udzielają pożyczek na zakup żywności w sklepach przyzakładowych. Sytuacja jest bardzo napięta. Pod koniec marca, władze carskie i przemysłowcy czynią pewne ustępstwa na korzyść strajkujących. W wyniku rozmów, w okresie 20 - 28 marca, powracają do pracy robotnicy kopalni "Paryż", "Koszelew", "Flora", "Jan", "Reden" i "Mortimer". Na czoło wysunęli się działacze PPS i SDKPiL. Masowo kolportowali ulotki wśród robotników.
		27 czerwca 1905 roku, na wieść o wydarzeniach w Łodzi, doszło w Dąbrowie do kolejnych wydarzeń rewolucyjnych. Rozpoczęcie strajku inicjuje organizacja PPS. Rozsyła ona swoich agitatorów do hut i kopalń, by ci namawiali robotników do strajku w dniach 28 i 29 czerwca. W wyniku tych działań robotnicy kopalni "Mortimer" i huty "Bankowej" podjęli strajk. Wobec trwającego strajku, 24 lipca 1905 roku dyrekcja huty "Bankowa" ogłosiła lokaut, czyli okresowe zamknięcie huty. Celem było załamanie się strajku. Zwalniano robotników bez wypowiedzenia. Lokaut przyniósł zamierzony efekt, czyli załamanie się strajku w hucie.
		Kolejna fala strajków ogarnęła Dąbrowę w październiku i listopadzie 1905 roku. Zaczęło się już we wrześniu, kiedy to do działań anty carskich włączyli się słuchacze dąbrowskiej Szkoły Górniczej. Doprowadziło to do zamknięcia tej szkoły 24 października 1905 roku.. Grupa 300 uczniów domagała się wprowadzenia do nauczania języka polskiego, jako języka wykładowego. 25 października włączyli się do strajku kolejarze, a 30-go piekarze. Robotnicy wyszli na ulice w proteście polityki carskiej. 31 października działacze PPS i SDKPiL zajęli miejscową drukarnię. Za cichym przyzwoleniem władz zaczęto w niej drukować własną gazetę, odezwy i ulotki. 1-go listopada 1905 roku robotnicy uwolnili z więzień działaczy PPS-u. Tego samego dnia odbywają się wiece na terenie i w budynkach Sztygarki. Od 3-go listopada wiece odbywały się już prawie we wszystkich częściach miasta. Od 7-go do 11-go listopada największe miały miejsce w zakładach "Fitznera - Gamplera", "kopalniach "Paryż" i "Flora", w hucie "Bankowa" oraz w hutach cynku "Ksawery", "Konstanty" i "Paulina". W wyniku działań grup rewolucyjnych, które jak nigdzie indziej, uzyskały wolność słowa i druku, swobody zebrań i wieców, w dniach 3 - 10.11.1905 roku, powstała tak zwana Republika Zagłębiowska. Porządku pilnował utworzony 9-go listopada Dąbrowski Komitet Bezpieczeństwa Publicznego, składający się z przedstawicieli głównych ugrupowań: NZR, PPS i SDKPiL. Po wprowadzeniu przez władze carskie stanu wojennego, 10.11.1905 roku osłabł ruch strajkowy.
		W okresie osłabienia ruchu antyrosyjskiego, akcje podejmowała Organizacja Bojowa PPS. Bojowiec Edmund Miętka w maju 1906 roku wykonał nieudany zamach bombowy na koszary kozaków krymskich stacjonujących w Starej Oberży na Redenie. Zginął podczas tej akcji. Kozacy zmasakrowali jego ciało, a następnie przywiązali do konia i powlekli na stary cmentarz. W 1907 roku ruch strajkowy całkowicie zamarł.

aktualizacja: środa, 12 listopad 2008.

Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i powielanie wyłącznie za zezwoleniem autora.